Terapia odciążeniowa

Terapia odciążeniowa ( spoczynkowa )
Zadaniem t. odciążeniowej jest dostarczenie choremu warunków do jak najmniejszego wydatkowania wysiłku związanego ze środowiskiem zewnętrznym w celu gromadzenia energii ustroju do walki z przyczyną chorobotwórczą. Na wyższych poziomach wydolności wysiłkowej, w zakresie terapii odciążeniowej organizujemy takie czynności podopiecznym, które same przez się mogą wymagać pewnego wysiłku, ale w stosunku do poprzedniego stanowią odciążenie. W jej obrębie wyodrębniamy 6 kategorii.

1. Terapia za pomocą hamowania sennego
Najniższy stopień t. spoczynkowej polega na udostępnieniu racjonalnych warunków snu lub półsnu. Cel ten osiąga się przez zmniejszenie do minimum lub do małej liczny ( zależnie od zaleceń lekarza bodźców oddziałujących na ustrój, zwłaszcza takich, które wywołują czynną reakcję organizmu. Tego typu terapia ma miejsce zwykle po ciężkich zabiegach. Przykładem jest izolatka-miejsce azylu, wygodne łóżko i pozycja, izolacja od bodźców dźwiękowych, świetlnych oraz amplitudy termicznej. Istotne są potrzeby biologiczne – pragnienia i snu oraz poczucia bezpieczeństwa – przedmiot sakrum ( np. maskotka )i „czucie obecności wychowawcy”.
2. Terapia najniższego poziomu czynnościowego
Na nieco wyższym poziomie obarczamy dziecko wysiłkiem. Pojawia się zagadnienie doboru właściwych bodźców do pewnego uczynniania procesów nerwowych. Jest ono koniecznie z uwagi na dwa elementarne prawa:
- zbyt małą liczba bodźców słabych i monotonnych niekorzystnie działa na układ nerwowy ( stan nudy i bezczynności ),
- terapia powinna zawierać bodźce lekko zabarwione emocjonalnie ( o znaku + ) dając możliwość uczynnienia kory mózgowej, utrzymuje równowagę procesów nerwowo – emocjonalnych i zapewnia ich harmonizowanie.
Stan niskiego pobudzenia kory wyczuwalny jest jako stan demobilizacji i rozprężenia powoduje złe samopoczucie.

Wybór aktywności na tym poziomie sprowadza się do zajęć o charakterze jak najbardziej receptywnym – chodzi tu bowiem o wywołanie unormowanych, spokojnych procesów nerwowych oraz dodatniego stanu emocji na poziomie dobrego samopoczucia.
Utrzymanie u dziecka jak największej liczby utrwalonych przyzwyczajeń, a więc stereotypów dynamicznych, uprzednio wyrobionych ( te, które są dla dziecka ważne uczuciowo ).
Na tym etapie swoje zastosowanie posiada biblioterapia oraz poglądowe – audiowizualne środki dydaktyczne mające na celu odwrócenie uwagi dziecka z leczenia na pozytywne doznania implikujące możliwość powolnej stymulacji.

3. Terapia zmniejszonych obarczeń
Na tym poziomie akcentuje się stworzenie warunków napięcia wysiłkowego ilościowo znacznie zmniejszonego w stosunku do napięcia w okresie, w którym nastąpiło przeciążenie układu nerwowego. Ze sprawami ilościowymi łączy się oczywiście sprawa jakościowa, której wskaźnikiem jest przeciwstawienie siły obciążeniowej dwóch układów sygnałowych. Polega ono na dostarczeniu bodźców pierwszosygnałowych. Przykładem jest tu bezpośrednie obcowanie z przyrodą ( ale bez odpowiedzialności ) czy prace manualne „ ręczne”. Znamienne jest przeciwstawienie pracy intelektualnej i emocjonalnej na korzyść drugiej. Należy dostarczyć „ okrasy” uczuciowej każdej czynności dziecka i ludzi go otaczających.

4. Terapia za pomocą zmiany bodźców uprzednio obciążajacych na inne.
Terapia tego typu sprowadza się do udostępnienia warunków do „odnowy” przez uczynnienie nie pracujących dotąd mechanizmów nerwowych. Następuje tu odwołanie do prawa czynnego odpoczynku – odnowa i regeneracja przez ruch fizyczny. Zmęczonemu ustrojowi trzeba bowiem dostarczyć „odnowy” drogą uczynnienia go w innych sposób niż ten, który był przyczyną znużenia. Liczy się swoboda, beztroska, brak odpowiedzialności – zabawa, rozrywki czy hobby wymagające adekwatnej organizacji otoczenia.

5. Terapia za pomocą uchylania przykrych skojarzeń
Na tym etapie terapii akcentuje się odbiorczy, nie angażujący się osobiście w akcję - stosunek do przeżywanych treści. Jest on ważnym odprężającym czynnikiem w oddziaływaniu
„ odpoczynkowym” przez sztukę ( lektura, teatr ). Doświadczenia wychowawców wskazują na typowe dla wzrostu wysiłków zmiany w organizmie zachodzące nie na skutek faktycznego napięcia w związku z czynnością, lecz tylko na skutek zetknięcia się z otoczeniem czy z sytuacjami skojarzonymi z wysiłkiem uprzednio dokonanym. Rolą wychowawcy jest zapewnienie właściwych warunków odpoczynku.

6. Terapia za pomocą zwolnienia długotrwałych napięć i hamowań.
Ten typ terapii polega na zwolnieniu napięć zahamowanych dynamizmów psychoruchowych, emocjonalnych ( oczekiwania, niepokoju, tęsknoty, tremy ). Emocje o dodatnich wartościach dynamizują wszystkie procesy korowe, ułatwiają ich przebieg i harmonizują je. Liczy się obcowanie ze sztuką, listy, kasety video.